17 Ağustos zelzelesinde en az 18 bin, 6 Şubat sarsıntılarında ise en az 54 bin yurttaş ömrünü yitirdi. Zelzelelerde hayatta kalan yüzbinlerce yurttaş ise sarsıntı travması ise başa çıkmaya çalışıyor. Sarsıntı ve travma bağını Prof. Dr. Tayfun Uzbay Cumhuriyet’e kıymetlendirdi.
Yalnızca sarsıntı bölgesinin değil tüm Türkiye’nin tekrar sarsıntının yarattığı göç, hüzün, tedirginlik ve endişe ile yüzleştiğine dikkat çeken Uzbay, “Bunun yol açtığı buhran ruh sıhhatini etkileyen hastalıkların görülme sıklığını artıracak. Göç etmek zorunda kalanlar, engelliler, mal varlığını kaybederek bir anda muhtaç hale gelenler, ebeveynlerini kaybetmiş çocuklar, çocuklarını yahut yakınlarını kaybetmiş yetişkinler toplumsal travmanın merkezinde yer alarak acıyı en fazla hissedenler ve travma sonrası ortaya çıkabilecek ruhsal, psikiyatrik, ekonomik ve toplumsal sorunlardan en fazla etkilenenler olacak ki bunların sayısı epeyce yüksek. Kelamın özü Türkiye yakın tarihinin en büyük toplumsal travması ile yüzleşiyor ve bu sürecin düzgün yönetilmesi gerekiyor” dedi.
‘BİLİM KURULU OLUŞTURULMALI’
Toplumsal travmaların daha geniş ve iştirakli bir tahlil gerektirdiğinin altını çizen Uzbay, vakit geçirmeksizin belediyeler ve devlet yetkilileri işbirliği ile ‘Toplumsal travmaya yönelik bir ‘bilim kurulu’ oluşturulmalıdır” davetinde bulunan Uzbay, kelamlarına şöyle devam etti: Türkiye’nin ivedilikle bir toplum ruh sıhhati maddesine gereksinimi var. Bu yasa çerçevesinde üniversiteler, belediyeler, sivil toplum örgütleri ve halkın iştiraki ile hem zelzele üzere felaketlerden kollayıcı hem de felaketler sonrası ortaya çıkacak toplumsal buhranı denetim ve tedavi etmeye yönelik stratejilerin belirlenmesi gerekir. Vakit kaybetmeden neyle karşı karşıya olduğumuzu yeterli tahlil etmeli ve bunu aşabilmek için neler yapacağımıza bilimsel yollarla karar vererek planlarımızı hayata geçirmeliyiz. İşe aklı ve bilimi tekrar öne çıkarıp, eğitim ve liyakate kıymet vererek başlayabiliriz.
‘REFLEKS GÜÇLÜ, DERS ÇIKARMA ZAYIF’
Acıyı paylaşma ve takviye olmaya çalışma konusunda ülke beşerinin toplumsal refleksi ve sicilinin çok uygun olduğunu belirten Uzbay, “Toplumsal travmaları manaya, kıymetlendirme ve bunlardan ders alıp güçlenerek çıkma yeteneğimiz kısıtlı. Ders almış olsaydık, Gölcük zelzelesi sonrasında riskli olduğu pek çok bilimsel bilgi ve raporla belgelenmiş yerlere imar affı çıkarmak yerine buralarda zelzeleye dirençli konutlar üretirdik” tabirlerini kullandı. Uzbay, gerekli derslerin çıkarılmamasında 1950’lerden başlayarak eğitime ve bilime verdiğimiz ehemmiyetin giderek azalmasının tesirinin büyük olduğunu söyledi.