Seçimden sonra iktisat gündemin birinci unsuruna yerleşti. Seçim iktisadının sonuçları ve seçim öncesi baskılanan dövizin durumu, iktisada kaynak yaratma mevzuları iktisat uzmanlarının gündeminde. Ekonomim müellifi Alaattin Aktaş, iktidarın yeni vergiler koyacağını lakin bunların vatandaşı direkt etkilemeyeceğini yazdı.
Kaynak sorunu için ise 3 temel siyaset izlenebileceğini belirtti. Aktaş’ın “Artık maksat Ankara ve İstanbul’u geri almak” başlıklı yazısının ilgili kısmı şöyle:
“Asıl gereksinim duyulan natürel ki yabancı kaynak… Bunu nereden ve nasıl bulacağız, değerli olan bu.
Türkiye’nin taze döviz bulması gerekiyor. Körfez ülkelerinden ya da Rusya’dan gelen döviz yahut Rusya’nın alacaklarını ötelemesi bir yere kadar deva olabiliyor; Merkez Bankası’nın elinin bollaşması gerek. Bunun yolu da Körfez ya da Rusya dışından döviz bulunmasından geçiyor.
İyi de bu nasıl olacak? Ne yapacağız da son yılların klasikleşen kaynakları dışında öbür kaynaklardan döviz bulabileceğiz.
PARA SİYASETİNDE DEĞİŞİKLİK Mİ?
Döviz girişi sağlayabilmek ismine para siyasetinde çok keskin olmasa da bir değişiklik görmek şaşırtan değil. Kaynak sağlamanın öbür yolu da pek görünmüyor.
Para siyasetinde dönüş illa siyaset faizi olarak bilinen haftalık repo ihale faizinin yükseltilmesiyle olmaz. Merkez Bankası bir periyot haftalık repo ihale faizini tümüyle bir kenara bırakmış ve fonlamayı fiilen daha yüksek faiz uyguladığı öbür kanallardan yapmıştı.
Şu an Merkez Bankası’nın üç fonlama kanalı var.
Gecelik, geç likidite penceresi ve haftalık repo.
Politika faizi olarak bilinen haftalık repo ihale faizi hala yüzde 8.50.
Gecelik fonlamada mevcut durumda borç alma faizi yüzde 7, borç verme faizi ise yüzde 10 seviyesinde.
Bir öbür kanal ise geç likidite penceresi. Merkez Bankası bu kanalla borç alırken faiz vermiyor, borç verdiğinde uyguladığı faiz ise yüzde 13.
Gecelik ile geç likidite penceresi uygulamasını Naci Ağbal Merkez Bankası Başkanlığı vazifesini üstlenince 2020’nin kasım ayında sona erdirmişti.
Bu kanallar artık tekrar açılabilir ve görünür faiz yüzde 8.50’de sabit kalmak kaydıyla fiili faiz daha üst çekilmiş olur.
Bu bir mümkünlük olarak ortada duruyor. ‘Faiz artırmadık ki’ diyerek faiz artırmanın yolu…
Döviz dün ‘Ben buradayım’ dedi. Halbuki şimdiye kadar olduğu üzere lokal seçime kadar da en istenmeyecek gelişme kur artışı. Geride bıraktığımız mayıs seçimlerinden evvel geçen yılın ağustosundan beri dövizi tutmak için neler yapıldığını hatırlayalım. Tüm emel kurun bu mayısa kadar süratle artmasını önlemekti.
Enflasyonun yükselmesi bile ikinci planda. Zira Türk halkının iktisadın düzgüne mi, yoksa berbata mi gittiğine ait temel kıymetlendirme kriteri dövizin seviyesi.
Dolayısıyla dövizin denetim dışı bir artış göstermemesini sağlamak ismine gerekirse üstte anlattığım üzere dolaylı, gerekirse direkt faiz artışına bile gidilir. Kâfi ki döviz artmasın, kâfi ki ekonomik gidişat bozuluyor algısı doğmasın.” (HABER MERKEZİ)