İklim kriziyle çabayı ana maksatlarından biri olarak belirleyen Avrupa Birliği’nde (AB) tarihi nitelikte bir uzlaşıya varıldı. AB ülkeleri ile Avrupa Parlamentosu (AP) ortasında, 2035’te yeni akaryakıtlı ve dizel arabalar ve hafif ticari araçların satışının yasaklanması konusunda muahede sağlandı. Hibrit araçlar da yasak kapsamına giriyor. Uzlaşı, bu tarihe kadar AB’de bu tıp araçların satışının büsbütün elektrikli araçlar lehine durdurulması manasına geliyor. Bu da AB ülkelerinde 2035’ten itibaren satılacak yeni bütün araba ve hafif ticari araçların sıfır emisyonlu olmasını gerektiriyor. Yeni kurallar halihazırda yollarda olan eski araçları etkilemeyecek. Bununla birlikte, ana amaç genel filo değişimi yoluyla 2050 yılına kadar AB içindeki tüm araçların sıfır emisyonlu olmasını sağlamak.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen muahedeyi, “2030 iklim gayemize ulaşmada çok değerli bir kilometre taşı” kelamlarıyla överken Komisyon’un Birinci Lider Yardımcısı Frans Timmermans, “Anlaşma, sanayi ve tüketicilere güçlü bir sinyal gönderiyor: Avrupa, sıfır emisyonlu hareketliliğe geçişi benimsiyor” sözlerini kullandı. AP Çevre Komitesi Başkanı Pascal Canfin de birinci kere net bir karbonsuzlaştırma yolu belirlendiğine dikkat çekerek, “Bu tarihi bir karardır. Şu anda Avrupa emisyonlarının yüzde 16’sını oluşturan bu kesim, 2050 yılına kadar karbon nötr olacak” dedi.
AB, 2035’i amaç tarih olarak belirlediyse de önümüzdeki 13 yıl boş durma niyetinde değil. 2030 yılına kadar emisyon düşürme gayesi, arabalar için yüzde 55, hafif ticari araçlar için yüzde 50 olarak belirlendi. AB bilgilerine nazaran ulaşım, son 30 yılda sera gazı emisyonlarının arttığı tek kesim. 1990-2019 periyodunda yüzde 33.5’lik bir artış kelam konusu. Karayolu nakliyeciliği kaynaklı toplam emisyonların yüzde 61’ini ise binek arabalar oluşturuyor.
ELEKTRİKLİLER HÂLÂ PAHALI
Enerji maliyetleri, çevreci Trafik düzenlemeleri ve devletlerin teşvik programları tüketicilerin yavaş yavaş akaryakıtlı ve dizel araçlardan uzaklaşmaya başlaması sonucunu doğurdu.
Bununla birlikte büsbütün elektrikli araçların fiyatının şimdi çok yüksek olması ve her ülkenin bu cins araçlar için gerekli altyapıyı yaygın hale getirmemiş olması eğilimin suratını kıran esas etkenler ortasında yer alıyor. Halihazırda AB’de satılan yeni arabaların yaklaşık yüzde 12’si elektrikli araçlardan oluşuyor. Mutabakatın yürürlüğe girmesi için üye ülkelerin temsil edildiği AB Kurulu ve AP tarafından resmen onaylanması gerekiyor.
‘SINIR KOYMAK UCUZ ARAÇLARI ORTADAN KALDIRIR’
AB’nin ‘Sıfır Emisyon’ için otomotiv üreticilerine tarih vermesi birçok tenkide de neden oluyor. Zira, elektrikli arabalar batarya üretiminin kıymetli olması nedeniyle içten yanmalılara nazaran daha yüksek fiyattan satışa sunuluyor. Bahisle ilgili bir tenkit de geçtiğimiz hafta BMW CEO’su Oliver Zipse’den gelmişti.
İçten yanmalı araçların devre dışı bırakılmasına ait tarih hududu konulmasının ‘ucuz araçları’ ortadan kaldıracağını belirten Zipse, bu zorunluluğun pek çok kişinin araba sahibi olamayacağı manasına geleceğini tabir etmişti. Zipse, “Otomobil sahipliğini yalnızca zenginlere mahsus hale getirirseniz çok tehlikeli olur” argümanında bulunmuştu.